Meta nħarsu lejn il-Vanġelu ta’ San Mark, fl-għarfien hu l-iqsar wieħed fost l-erbgħa, jistonaw il-prominenza u d-dettall li jinagħtaw għat-tradiment ta’ Pietru fil-passjoni ta’ Kristu. Huma tant drammatiċi, li ma nistgħux ma niqfux inħalluhom ikellmuna. Ċertament tinħass il-biża’ mill-fatt li n-narazzjoni tieħu postha mad-daħla tal-Palazz. Ma jixtiqx ikun barra, imma mhuwiex ġewwa kompletament. L-arma tas-sejf fil-Ġetsemani fallietu u issa bħal donnu m’għandux iktar għodod għajr li jsegwi mill-bogħod. “M’iniex nifhem x’int tgħid,” irrisponda mal-ewwel akkuża, “…u s-serduk idden” (14:67). Tant hu preokkupat bis-sigurtà tiegħu nnifsu li lanqas jagħti kas tas-serduq. Jipprova jagħmel passejn oħra bit-tama li ma jagħrfuhx, iżda jinkixef għal darba darbtejn. L-infedeltà laħqet quċċata li żgur qatt ma mmaġina li se jilħaq minn meta beda jsegwi ‘l-Imgħallem. Bdiet minn sempliċiment kumment li ma kienx qed jifhem, u dawn progressaw għal gidba waħda wara oħra. Ċaħda. Dan hu dak li għadu jagħmel id-dnub f’ħajjitna: jibda mix-xejn, anke f’mument ta’ fraġilità, u jiprogressa bil-mod, gidba wara l-oħra.

Is-serduk reġa’ idden u Pietru ftakar fil-kliem li tant kien iddisturbah waqt l-ikla. Iċċaqlaq minn fejn kien, u f’dak il-mument, Ġesù, kif ħareġ minn quddiem Kajfa, “dar u ħares lejn Pietru” (Lq 22:61). X’imħabba din! Ġesù ma waqafx biss ma twissija fl-ikla bit-tama li jipprevjeni, imma wara l-waqa’, reġa’ intervjena billi jdur u jħares lejh. Sa qabel dik il-ħarsa, Pietru għaraf li wasal biex ċaħad; ma’ dik il-ħarsa, għaraf lil min ċaħad. Din ukoll riflessjoni importanti għalina llum: aħna naħarbu d-dnub mhux sempliċiment biex inżommu xi tip ta’ clean-sheet magħna nfusna; fuq kollox, nagħmlu ħilitna biex naħarbuh għax warajh hemm persuna tant għażiża għalina. Kif jgħid Salm 51: “dak li hu ħażin f’għajnejk għamilt.” Mhux dak li hemm f’għajnejna jew f’għajnejn dawk ta’ madwarna, imma f’għajnejn Alla nnifsu: dawk l-istess għajnejn li jqajmu lil Pietru min-nuqqas ta’ kongruenza mal-kuxjenza tiegħu li s-serduq waħdu ma rnexxilux iqajjem.

Meta nixtarru dan kollu, ma nistgħux ma niftakrux ukoll f’Ġuda li n-narrattiva tiegħu hi tant simili għal ta’ Pietru. Bħal Pietru, Ġuda wkoll ġie mwissi fl-aħħar ikla. Bħalu wkoll żbalja. Jekk Ġesù “dar u ħares lejn Pietru,” ma’ Ġuda għamel ħafna iktar: ħallieh ibusu. Iżda, kif nafu, il-kumplament tal-vjaġġ kien differenti għaż-żewġ persunaġġi. Ġuda, bħal Pietru, għaraf ħtijietu (Mt 27:4). Allura x’wassal għad-differenza bejniethom? Pietru wera fiduċja fil-ħniena t’Alla u ħalla lilu nnifsu jiġi maħbub mill-ġdid. Il-Bibbja mimlija b’immaġnijiet simili li l-ħtija teħodhom f’destinazzjonijiet opposti. Kajin u David it-tnejn qatlu. Wieħed imċanfar u l-ieħor eżaltat. Kajin jiddispra fit-twemmin li dnubu ikbar mill-maħfra li qatt seta’ jirċievi (Ġenesi 4:13), u David jafda fil-ħniena t’Alla (Salm 51). Fuq il-Kalvarju għandna l-istess: żewġ ħallelin, bl-istess sentenza. Wieħed jinsulta, u l-ieħor jitlob ħniena. Narrattivi simili imma bi tmiem tant differenti. Għaldaqstant, it-tagħlima ewlenija f’dan kollu x’inhi? M’hemm l-ebda dnub jew ħtija akbar mill-ħniena t’Alla u minn xewqtu li jħobb.

Ġew kwotati diversi kotba mill-Bibbja, imma sar enfasi fuq il-Vanġelu ta’ San Mark, li tant jesponi l-ħtijiet ta’ Pietru. Tajjeb inkunu nafu li Mark kiteb il-Vanġelu kif kien deskritt minn Pietru nnifsu, bħallikieku s-segretarju tiegħu. U din tagħtina dimensjoni ġdida għal dak kollu li għadna kif irriflettejna: Pietru jistqarr ħtijietu pubblikament man-nies ta’ żmienu u ma’ dawk ta’ ġenerazzjonijiet oħra. Jagħraf li l-ferħ mill-maħfra t’Alla kien ħafna ikbar milli kieku baqa’ kkunsmat minn dak li xi darba għamel. Jagħraf li l-identità tiegħu tistrieħ mhux fuq dak li jagħmel, imma fuq dak li għalih jagħmel kollox. Fl-istqarrijiet tiegħu hemm xewqa li meta jien u int, xi darba naqgħu bħalu, bħalu wkoll nafdaw fil-ħarsa ta’ mħabba ta’ Kristu.

Ispirat minn The Gaze of Mercy, Raniero Cantalamessa, 2015.

Riflessjoni għall-Ġimgħa Mqaddsa

Jekk qatt ħassejt iż-żiffa friska qalb il-muntanji fin-Nofsinhar tal-Polonja, hemm mnejn iltqajt ma’ din l-immaġni mnaqqxa fuq il-bibien tipiċi tal-madwar. Wiċċ Kristu mħasseb, imserraħ fuq idu, f’mument sieket fil-ġrajja mqanqla tal-Passjoni. Mument ċkejken qabel dik l-istess id iltaqgħet mal-iskald aħrax t’għuda li xejn ma tixbah is-slaleb xkatlati bi truf imdiehba tal-vari madwarna.

^{Similaritajiet ta’ dan l-immaġni jinsabu wkoll il-Ġermanja u l-Litwanja, fost l-oħrajn.}

Xi jħalli fik il-wiċċ imħasseb ta’ dak li s-soltu nħares lejh setgħan u sovran? Ngħid għalija, l-ewwel sentiment iqanqal fija togħma morra li taħsad il-mod ta’ kif kultant inħares lejn il-fidi. Naf li l-fidi mhijiex maġija li fiha nsib konfort immedjat, imma l-immaġni t’Alla mħasseb xorta tistona ma’ ħsibijieti. Nippreferih miexi fuq il-baħar, ifejjaq l-impossibbli u jsikket il-maltemp. Nippreferih mhux imħasseb. Jekk xejn, il-muskulatura erojka mirquma tal-iskultura tal-Ħassieb ta’ Rodin, hi ferm iktar attraenti.

Hu maħsub li din l-immaġni, qabel il-figura ta’ Kristu, kienet tirrappreżenta ‘l Ġob: raġel “perfett u tajjeb” (Ġob 1:1), tal-familja, ta’ fidi, u b’sitwazzjoni finanzjarja komda. Nistħajjel li bħali, xewqtek tħabbrek għal dan l-għajxien. Iżda żgur li ma tħabbrekx għall-kumplament tan-narrattiva kkaratterizzata minn: fallimenti f’ħidmietu, imwiet ta’ familjari, mard, solitudni, u dwejjaq. F’sommarju ta’ ftit kliem, f’Ġob nilmħu diżappunt. Għalkemm xewqti ma tħabbrekx għal din l-iżvolta, nagħraf li, xi ftit jew wisq, doqt ftit mill-imrar ta’ Ġob f’ħajti. Bħalu staqsejt “għaliex?” u ddiżappuntajt ruħi f’Alla li fih tant ittamajt u qdejt. Tħassibt. Kont nixtieq verżjoni ta’ ħajja aħjar jew imqar rimedji iktar effiċjenti. Kont nippreferi immaġni t’alla inqas fraġli. Imma ma setax kelli immaġni t’imħabba aħjar minn dak t’Alla ħosbien! Vulnerabbli fil-ġisem. Vulnerabbli fil-ħsieb. Bħali. Miegħi.

Bħalma l-maltemp jikxef l-abiltajiet tal-baħri, Alla ma jiddistikkax ruħu mill-immaġni tiegħu ħosbien, u b’hekk jikxef imħabbtu. Ma kienx ikun veru bniedem li kieku qatt ma ġarrab il-ġlidiet tal-moħħ li magħhom aħna nissieltu ta’ kuljum. Is-saħħa mentali mhuwiex suġġett aljen għal Kristu, għax bħali u bħalek issielet miegħu sa għereq l-għaraq tad-demm. Għall-kuntrarju tiegħi, ma jagħżilx li jaħrab mal-ewwel buffuri ta’ sofferenza.

Fit-tħassib uman, mexa pass eqreb biex jifhem dak li, ħaddieħor jew saħansitra inti stess, ma tistax tifhem fik innifsek. Fit-tħassib tiegħu seta’ jilmaħ u jifhem it-tħassib tiegħek. U għax int ukoll parti minn din-narrattiva, fit-tħassib jagħraf opportunità ta’ mħabba. Imħabba li mhux dejjem hemm raġuni valida għaliha, jew li mhux dejjem tkun reċiprokata. Għax dejjem hemm mnejn l-iben il-ħali jiddawwar biex jiġi. Jekk jiġi! L-istennija ta’ Kristu mnaqqxa f’wiċċ ħosbien imserrħa f’idejh, ma tistrihx qabel tarak mill-ġdid.

Ħnientu, friska iktar miż-żiffa tal-muntanji, titħasseb għalik.